WAAK en Mariasteen zetten veranderende industriële noden naar hun hand
De Vlaamse maakindustrie blijft veranderen. Ook de sociale economie wordt daardoor uitgedaagd. Welke strategieën kunnen maatwerkbedrijven toepassen om hun maatschappelijke doelen te halen? Mariasteen en WAAK trekken de kaart van technologie en samenwerking.
Cobots
Met ‘light guide systems’ vereenvoudigt Mariasteen complexe opdrachten, kunnen meer werknemers diverse taken aan en is er maximale kwaliteitsgarantie voor de klant.
Mariasteen telt in totaal bijna 900 werknemers, onder wie 260 omkaderingsmedewerkers. “In de omgeving van Roeselare hebben we twee grote productiesites”, zegt algemeen directeur Koen Staelens. “Het ene bedrijf richt zich op houten verpakkingen, van doodkisten tot bodems voor weefgetouwen, grote machines en compressoren. De andere fabriek focust op aluminium halffabricaten en volledig afgewerkte producten voor reguliere bedrijven in diverse sectoren. Mariasteen zet naast technologie ook in op maatschappelijk verantwoord ondernemen en de GRI-indicatoren. Een voorbeeld is het verwerken van afval in nieuwe grondstoffen. De aluminium producten en de reststroom in onze aluminiumfabriek zijn volledig recycleerbaar. Wat er overblijft na onze houtproductie vermalen we zelf om te gebruiken als brandstof. Daarmee verwarmen we onze gebouwen en voeren we hittebehandelingen uit.”
De maatwerkers van Mariasteen worden bij de productie geholpen door collaboratieve robots of ‘cobots’ en Light Guide Systems. “Met het R&D-team, vier ingenieurs en vier ergotherapeuten, brengen wij op de werkvloer mens en techniek samen. De cobot steekt letterlijk een handje toe: hij neemt een aantal moeilijke taken over die de werknemer niet alleen kan uitvoeren. Light Guide Systems zijn een interactief projectiesysteem en een vorm van cognitieve ondersteuning. De instructies worden stap voor stap getoond aan de hand van foto’s, video’s, tekst, auditieve signalen en pick to light-methodieken. Zo vereenvoudigt Mariasteen complexe opdrachten, kunnen meer werknemers diverse taken aan en is er maximale kwaliteitsgarantie voor de klant. Mariasteen was het eerste Europese bedrijf dat hiermee aan de slag ging.”
Virtual reality
Ook WAAK zet in op technologische systemen die de taken van zijn maatwerkers verlichten. De ruim 1950 werknemers produceren elektrische bedradingssystemen en metalen producten, maar werken ook in de conditionering en logistiek.
“Op het vlak van productie kunnen onze medewerkers heel veel, maar de aanleercurve is trager. Daarom splitsen we alle productieprocessen op in voldoende kleine taken of zorgen we voor visuele instructies waardoor een ingewikkelde taak haalbaar wordt”, legt algemeen directeur Tim Vannieuwenhuyse uit.
Vannieuwenhuyse gelooft sterk in de mogelijkheden van augmented en virtual reality. “De camera kan instructies geven, visualiseren en tegelijkertijd het werk controleren. Dergelijke technologieën passen wij vandaag al toe binnen een aantal projecten. Maar als we die kunnen uitbreiden op grotere schaal, biedt dat heel wat opportuniteiten.”
Verschillende West-Vlaamse maatwerkbedrijven gaan ook samen op zoek naar innovatieve oplossingen. Tim Vannieuwenhuyse: “Met steun van de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij West-Vlaanderen verkennen we de mogelijkheden van technologieën uit andere sectoren.”
Co-engineering
Investeren in technologie is niet de enige manier om relevant te blijven, vindt Tim Vannieuwenhuyse: “Door al vanaf de ontwikkelingsfase mee te denken met de klant, proberen wij een verschil te maken. Maar dergelijke co-engineering is alleen mogelijk als je fysiek dicht genoeg bij elkaar werkt. Onze afzetmarkt verspreidt zich over twintig, voornamelijk Europese, landen. Af en toe sturen wij onze ingenieurs een aantal dagen naar onze klant om gezamenlijk producten te ontwikkelen. Dat is niet onze hoofdtaak, maar het zorgt er wel voor dat we ons met onze partners verankeren. Daardoor zijn we zekerder van onze afzet en kunnen we voor onze maatwerkers een duurzame tewerkstelling garanderen.”
Ook Mariasteen zet in op sterke partnerschappen. Koen Staelens: “Voor ons spelen vooral starters een belangrijke rol. Omdat zij hun productie niet meteen naar China kunnen verhuizen, springen wij daarin bij. Waar we kunnen, gaan we ook mee in het engineeringproces.”
Een van die start-ups is Wandman, producent van lichte en duurzame aluminium wanden voor events of tijdelijke interieurs. Zaakvoerder Wim Devreese: “Toen ik mijn onderneming opstartte, was ik nog op zoek naar productiecapaciteit. Mariasteen beschikt niet alleen over het nodige materiaal en de ervaring, het bedrijf heeft ook een maatschappelijk verantwoorde doelstelling. Bij Wandman proberen we constant te innoveren. Ons laatste aluminium profiel is het resultaat van een vruchtbare samenwerking tussen Mariasteen en Wandman. Het omkaderend personeel van Mariasteen weet precies wat de klant nodig heeft en wat hun medewerkers aankunnen.”
Samenwerking
Dat beide bedrijven zich in West-Vlaanderen bevinden, is geen toeval. In de provincie werkt één op de twee reguliere bedrijven samen met een maatwerkbedrijf. Koen Staelens: “Onze regio wordt gekenmerkt door een sterk ontwikkeld landschap van kleine kmo’s die op zoek zijn naar arbeidskrachten. Daardoor hebben we een opvallend laag werkloosheidscijfer en zetten wij voor een stuk in op enclavewerk. Als mensen graag willen doorstromen naar het reguliere bedrijf waar ze op die manier aan de slag zijn, dan laten wij ons door een externe partij begeleiden. Die onderzoekt of die overstap op lange termijn haalbaar en relevant is voor de persoon in kwestie.”
We mogen dan wel concurrenten zijn, als maatwerkbedrijven is het belangrijk dat we onze missie maximaliseren en dat is alleen mogelijk als we samenwerken.
Dat beide bedrijven zich in West-Vlaanderen bevinden, is geen toeval. In de provincie werkt één op de twee reguliere bedrijven samen met een maatwerkbedrijf. Koen Staelens: “Onze regio wordt gekenmerkt door een sterk ontwikkeld landschap van kleine kmo’s die op zoek zijn naar arbeidskrachten. Daardoor hebben we een opvallend laag werkloosheidscijfer en zetten wij voor een stuk in op enclavewerk. Als mensen graag willen doorstromen naar het reguliere bedrijf waar ze op die manier aan de slag zijn, dan laten wij ons door een externe partij begeleiden. Die onderzoekt of die overstap op lange termijn haalbaar en relevant is voor de persoon in kwestie.”
Enclavewerk is ook voor WAAK een belangrijke manier om maatwerkers tewerk te stellen. “Al gebruiken we het woord ‘enclave’ liever niet: onze werknemers gaan ‘inhouse’ bij onze klanten aan de slag”, stelt Tim Vannieuwenhuyse. “Sinds september ondersteunt een doorstroomcoördinator onze werknemers zo goed mogelijk. We zagen het aantal doorstromers sindsdien lichtjes toenemen, wat ook te maken heeft met de bloeiende West-Vlaamse arbeidsmarkt.”
“Groeiende arbeidsmarkt of niet, onze grootste uitdaging en opdracht blijft investeren in mensen die over voldoende knowhow beschikken”, vindt Koen Staelens. En die knowhow vinden maatwerkbedrijven ook bij elkaar. “We mogen dan wel concurrenten zijn, als maatwerkbedrijven moeten we onze missie maximaliseren en dat is alleen mogelijk als we kennis en ervaring uitwisselen”, vindt Tim Vannieuwenhuyse.
Koen Staelens (Mariasteen), Tim Vannieuwenhuyse (WAAK)