Lokale talenten en ondernemers blazen de citadel in Diest nieuw leven in
De stad Diest gaf de regie van de historische citadel in de stad in handen van de coöperatieve vennootschap Citadel Diest, opgericht door trekkers van verschillende lokale burgerinitiatieven samen met Stadsmakersfonds. 6 jaar lang – met een optie op nog eens 3 jaar – verhuren ze een deel van de binnen- en buitenruimtes aan lokale en creatieve makers en bouwers. Zo geven ze het 19e-eeuwse fort, dat tot 2011 een legerkazerne was, tijdelijk een nieuwe, innovatieve bestemming.
“Met Kwartiermakerij alleen konden we de ambities niet waarmaken waar de stad Diest om vroeg in haar open oproep om de citadel tijdelijk in te vullen”, vertelt Anneleen De Bonte van cv Citadel Diest. “Daarom richtten we Citadel Diest op en haalden we Stadsmakersfonds en Miss Miyagi erbij. Stadsmakersfonds investeert met burgerkapitaal in maatschappelijke herbestemming van bijzonder vastgoed. Zij legden de helft in van het startkapitaal dat nodig was. Miss Miyagi begeleidt eigenaars om die herbestemmingen te verwezenlijken.”
Broedplaats voor de stad van morgen
“Samen dachten we na. Hoe ziet onze stad van de toekomst eruit? Hoe maken we van de citadel een open dorp dat laat zien hoe duurzaam, circulair, creatief, sociaal en vernieuwend die stad kan zijn? Wat kunnen we in de citadel doen zonder alles volledig te renoveren?
“Dankzij onze antwoorden op die vragen en het kapitaal dat we samen met Stadsmakersfonds konden inbrengen, gaf de stad ons de concessie.”
60 circulair en ecologisch ingerichte ruimtes
“Op elk gelijkvloers van de 2 blokken die we verhuren, zijn er ongeveer 20 ruimtes van 40 tot 60 m² groot. De ruimtes op de benedenverdiepingen zijn 100 tot 120 m² groot. Allemaal samen zijn dat er een 60-tal. Ons creatieve bouwteam is volop bezig om ze zo circulair en ecologisch mogelijk in te richten. Dat wil zeggen: met zo weinig mogelijk zware ingrepen en zonder gekke investeringen. Overal gebruiken we circulaire materialen zoals gerecycleerde kurk en de natuurlijke en duurzame isolatie kalkhennep. De oude douches van het fort toverden we met gerecupereerd hout van Pukkelpop om tot een koffieruimte.”
Van casco tot volledig ingerichte coworking
“De huurders krijgen de ruimte casco, met 1 lichtpunt, 1 stopcontact en wifi. Ze hebben ook toegang tot de gemeenschappelijke ruimtes zoals de eetruimtes, vergaderzalen en tuin. Huurders die dat willen, krijgen van onze creatieve bouwers een geïsoleerde vloer. 1 ruimte vormden we om tot een ‘box-in-box’ die volledig geïsoleerd is en verwarmd wordt. Dat is nu een coworkingruimte.”
“In de zomer van 2024 zijn we gestart met de inrichting van een bijzondere evenementenruimte. Eind november 2024 trokken de eerste huurders in de ruimtes van eerste blok in. Hoe ‘basic’ die ook zijn: het concept slaat aan. Verschillende mensen zijn geïnteresseerd omdat ze van anderen horen hoe uniek het hier is. Zodra ze de citadel en de ruimtes zelf zien, vallen ze al snel voor de charme en look-and-feel.”
Sport, creatief ondernemerschap en ateliers
“De eerste huurders zijn allemaal jonge startende ondernemers. Het is ongelooflijk hoe zij elkaar al gevonden hebben en samenwerkingen aan het bedenken zijn om elkaar te versterken. Ze bieden onder andere holistische pilates, fysieke en mentale zelfontwikkeling, teambuilding en crossfit aan. De ruimtes in het tweede blok beginnen we in 2025 te verhuren. Die willen we zo veel mogelijk laten zoals ze zijn.”
“Daar is er plaats voor ambachten, workshops en ateliers. Er zijn al ondernemers en verenigingen geïnteresseerd die schilder- en keramiekworkshops zullen geven en aan mensen kleine technieken willen aanleren voor klussen in huis. We hopen ook ondernemers aan te trekken die rond duurzame voeding werken. Een zuurdesembakker en een sociaal project om soep te leveren aan scholen zijn al kandidaat.”
Cultuur, natuur en evenementen
“De buitenruimte en enkele binnenruimtes verhuren we ook voor evenementen zoals huwelijken, babyborrels en seminaries. Ook jeugdverenigingen kunnen er terecht voor hun activiteiten. Die evenementenzone is ingericht door de vzw Gitannekesfoor, die al 10 jaar een festival vol circus, muziek en animatie organiseert en dat elk jaar met gerecycleerde en hergebruikte materialen van nul opbouwt.”
“Er zijn ook plannen om glamping, lasershooting, repetitieruimtes voor muziek, dans en theater, een pluktuin en een voedselbos te voorzien. En de ruimte die een zomerbar al enkele jaren gebruikt, willen we door verenigingen laten uitbaten om hun kas te spijzen. Met al die initiatieven brengen we enorm veel mensen met goesting en ideeën samen en zal onze creatieve, circulaire en innovatieve broedplek van morgen vanzelf groeien.”