Bruggen bouwen, samenwerken, inspireren en doen!
De Vlaamse overheid geeft steden en gemeenten een regierol om lokale visie op het vlak van sociale economie te ontwikkelen. Welke accenten leg je als regisseur in je regierol voor de sociale economie? Wij zochten inspiratie bij Greet Patho, regisseur bij SELAB, dat acht gemeenten rond Antwerpen verbindt. SELAB, wat staat voor “sociaal economisch labo”, zet voornamelijk proeftuinen op om de sociale economie in de regio te versterken. “We proberen onze visie op de sociale economie niet te ontwikkelen vanuit een ivoren toren, maar via heel concrete projecten.”
Je lokale werkaanbod afstemmen op de kwetsbare doelgroepen, dat vraagt veel geduld en moeite.
Toen Greet Patho in 2015 haar rol van regisseur opnam, was het regionaal overleg met sociale bedrijven nagenoeg onbestaande. Samenwerkingsverbanden creëren stond dus hoog op haar to-dolijstje: “We brengen sociale bedrijven regelmatig bij elkaar. Zo komen we te weten wat er bij hen leeft, welke impact het beleid heeft op sociale ondernemingen en dus ook op doelgroepmedewerkers. Tijdens het overleg willen we de sociale bedrijven informeren en de
mogelijkheid geven tot netwerken. Na drie jaar regie merken we dat de weerstand tussen sociale initiatieven wegebt. Door lokale samenwerking wordt er ook meer gerealiseerd voor de zwakkere doelgroepen.”
Maar hoe doe je dat precies? Door vooral te focussen op positieve projecten. Greet Patho: “Vorig jaar startten we bijvoorbeeld met de voorbereiding van een pop-upwinkel en -café om de sociale economie in de kijker te zetten. Het ging daarbij niet zozeer om het resultaat maar om het proces. Het was echt mooi om te zien hoe de verschillende sociale ondernemers samen nadachten over welke boodschap ze precies wilden brengen, en hoe ze die konden vertalen naar de inrichting van het café.”
Kleine events
Nog een belangrijke brug die Greet Patho als regisseur wil bouwen: die tussen sociale bedrijven en hun reguliere tegenhangers. Groots opgezette netwerkevenementen blijken daarvoor niet altijd de beste omgeving. “We horen van sociale ondernemers dat ze daar vaak gelijkgestemden ontmoeten”, vertelt Greet Patho. “Reguliere bedrijven tonen er dan weer weinig interesse voor, omdat die events veel tijd opslorpen en zelden concrete opdrachten opleveren.”
Daarom besloot SELAB in de zomer van 2017 een kleinschalig evenement op te zetten rond een concrete overheidsopdracht in de bouwsector. “Zo’n concreet, goed omkaderd netwerkevent bleek veel vruchtbaarder. Sociale bedrijven konden hun aanbod voor dat concrete bouwproject voorstellen, waarna er volop genetwerkt werd. Het bouwdossier dat hieruit voortkwam, zijn we blijven opvolgen: het kan dienen als een blauwdruk voor soortgelijke samenwerkingsprojecten in onze regio.”
Als vertegenwoordiger van de sociale economie probeert Greet Patho ook zo veel mogelijk aanwezig te zijn op lokale evenementen voor ondernemers. “Al moet je daar als regisseur wel je weg in zoeken: ondernemers stappen niet spontaan op je af als professionele partner. Maar soms levert het nieuwe, nuttige contacten op. Ook op zulke evenementen geldt: we tonen zo concreet mogelijk wat een maatwerkbedrijf voor een regulier bedrijf kan betekenen.”
Vrouwelijke profielen
Wat is een van grootste uitdagingen voor Greet Patho als regisseur? Het aanbod van sociale tewerkstelling in de streek afstemmen op de kwetsbare doelgroepen en lokale noden. “In onze regio zijn laaggeschoolde jongeren vaak langdurig werkloos. Verder begeleiden de OCMW’s veel alleenstaande moeders en werkzoekende vrouwen boven de vijftig. Zij kunnen amper aan de slag binnen het reguliere circuit.” Komt daar nog eens bij dat de gemeenten binnen SELAB een eerder landelijk en groen karakter hebben. “Daardoor is het aanbod sociale economie vooral gericht op groenonderhoud en kluswerken. Deze jobs trekken vooral mannelijke profielen aan. Daarom proberen we ook in te zetten op vernieuwende dienstverlening binnen zorg-, onderwijsdiensten en sociale horeca. Dit vraagt evenwel een intense samenwerking met de sociale ondernemers in de regio.”
Zo startte SELAB et diverse proeftrajecten rond vernieuwende dienstverlening binnen de lokale diensteneconomie. Greet Patho: “Dit jaar zijn de voorbereidingen gestart van een proeftuin voor naschoolse kinderopvang in schoolse context, omdat vrouwelijke profielen daar makkelijker terechtkunnen. Als dat project is afgerond, willen we de hele regio analyseren voor die sector en de lokale sociale tewerkstelling daarop afstemmen.
Extra kennis
Ze verzamelde ondertussen al veel praktijkkennis, maar dat houdt Greet Patho niet tegen om zich nog verder bij te scholen. Zo merkte ze dat haar (juridische) kennis nog tekortschoot om lokale besturen echt goed te ondersteunen bij hun sociale aankopen. Greet Patho: “Om overheidsopdrachten goed te begeleiden miste ik wat inzicht: Voor welke aankoop kan je sociale economie inroepen? En hoe zal de markt daarop reageren? Daarom heb ik me door een expert laten coachen. Daar heb ik nog geen moment spijt van gehad.”