Horizont ontwikkelt innovatief businessmodel voor vrijetijdsorganisaties

Hoe word je als vzw minder afhankelijk van subsidies? Bij Horizont, een organisatie die betaalbare vrijetijdsbesteding aanbiedt aan mensen met een beperkt budget, gaf precies een overheidssubsidie een duwtje in de rug bij de ontwikkeling van een toekomstgericht nieuw businessmodel.

Iedereen heeft recht op zinvolle, betaalbare vrijetijdsbesteding. Dat is het uitgangspunt van Horizont, een vrijetijdsorganisatie die strijdt tegen (sociale) uitsluiting. De organisatie bewandelt twee paden om praktische drempels weg te werken: ze organiseert zelf laagdrempelige vakanties en uitstappen en ondersteunt mensen via de Horizont-kantoren. Daar biedt ze via de Rap-op-Stap-werking praktische ondersteuning aan kansengroepen, zodat ook zij kunnen deelnemen aan sport, cultuur en andere vrije tijd. Zo’n 15.000 mensen doen jaarlijks een beroep op Horizont.

Ondernemingstype Lokale diensteneconomie
Provincie Limburg
Gemeente Hasselt

Inspiratie uit buitenland

Stijn Scholts van Horizont: “Om onze werking te organiseren, zijn we voor een groot stuk afhankelijk van overheidssubsidies. Dat is een complexe puzzel, waarbij een deel afkomstig is van de sociale-diensteneconomie, een deel van Toerisme Vlaanderen, een deel van de gemeenten … We zochten al lang naar een alternatief businessmodel. De WSE-oproep Sociaal Ondernemen – Innovatie, die innovatieve projecten in de sociale economie ondersteunt, gaf ons een duwtje in de rug om er echt werk van te maken.”

“We willen voor onze werking alternatieve financieringsvormen aanboren, in de eerste plaats giften. Daarvan zijn in het buitenland heel wat succesvolle voorbeelden te vinden. De universiteit van Amsterdam heeft bijvoorbeeld heel wat expertise over filantropie en hoe je dat kunt integreren in een businessorganisatie. Met die kennis zijn we binnen Horizont aan de slag gegaan.”

Planmatige aanpak

De organisatie koos voor een planmatige aanpak. De eerste drempel werd al snel duidelijk: om donateurs aan te trekken, moet een organisatie bekend zijn bij het brede publiek. Stijn Scholts: “Onze Horizont-kantoren zijn vooral bekend bij onze doelgroep, dat wil zeggen: bij mensen die zelf niet de middelen hebben om giften te doen. Daarom zetten we nu meer in op de merkbekendheid van Horizont. Ook ons online platform voor giften onderging een naamsverandering: van ‘Sharing Happiness’ naar ‘Ik Steun Horizont’.”

Eenmaal potentiële schenkers je organisatie kennen, moet je hen overtuigen van je goede doel. “Dat is niet zo eenvoudig: wij zijn geen voor de hand liggende organisatie voor giften”, weet Stijn Scholts. “Het Kinderkankerfonds? Daar geven mensen graag aan. Vakanties en uitstappen voor volwassenen, al dan niet met een gezin? Al heel wat minder. We hebben dan ook veel tijd gestoken in het uitleggen van onze boodschap. Tot slot zetten we een donatieplatform op poten. We structureerden ons uitgebreide netwerk van contacten in een CRM-tool en creëerden een online platform voor giften.”

Publiek-privaat fonds

Toen de COVID-19-crisis toesloeg, had dat een enorme impact op de werking van Horizont. Niet alleen moest de organisatie heel wat vakanties afblazen, ook schenkers haakten af. Daarom werd de piste van giften inzamelen tijdelijk on hold gezet. Horizont zet nu eerst in op een andere innovatieve piste: een publiek-privaat fonds.

“Een publiek-privaat fonds bundelt publieke en private middelen op het niveau van steden en gemeenten”, legt Stijn Scholts uit. “Het lokale bestuur steekt er niet alleen de financiering van één organisatie in, maar ook meer algemeen de middelen voor cultuurparticipatie en sport. In dezelfde pot komen dan de giften terecht van particulieren, bedrijven en organisaties. Denk aan serviceclubs, maar ook individuen die iets willen terugdoen voor hun stad, of zelfs erfenissen. Het fonds wordt lokaal door ons beheerd. Het concept bestaat al in Nederland en Duitsland, maar in Vlaanderen is het nieuw.”

Heel wat voordelen

De voordelen van een publiek-privaat fonds zijn legio. “Enerzijds kunnen we op die manier voldoende giften verzamelen om mee aan de slag te gaan. We brengen alle lokale middelen samen in één fonds, in plaats van gefragmenteerd over verschillende organisaties. De schenkers geven niet langer aan één organisatie, maar aan het doel op zich. Bijvoorbeeld: ik zorg ervoor dat een kind in mijn gemeente kan sporten.”

“Anderzijds kan de lokale overheid rekenen op een professioneel beheer van de middelen die ze bijdraagt. Zij hebben die expertise namelijk zelf niet altijd in huis. Als we met Horizont zelf een fonds opzetten, dan zorgen we ook zelf voor het beheer ervan. Onze eigen werkingsmiddelen komen dan uit het fonds, en niet langer uit gefragmenteerde private en publieke financiering. Het geld dat overblijft, gaat onder meer naar lokale sportclubs.”

Opstart eind dit jaar

Het nieuwe model dat Horizont voorstelt, kan op heel wat interesse rekenen. En lopen meerdere gesprekken met lokale besturen en één gemeente heeft al toegezegd om eind dit jaar mee in een dergelijk publiek-privaat fonds te stappen.

Stijn Scholts: “We hebben veel geleerd uit dit traject. Dankzij de financiering van WSE hebben we nieuwe pistes kunnen verkennen waar we vroeger nooit aan gedacht hadden. En nu kunnen we op eigen kracht verder. We zijn gelanceerd!”