Lekker GEC: democratie in de keuken en op je bord

Vandaag is vegetarisch eten hip, maar twintig jaar geleden mocht je Lekker GEC gerust een pionier noemen. “Ons restaurant is in 1999 opgericht door Voor Moeder Aarde, een internationale milieuorganisatie”, vertelt verantwoordelijke Laura Bracke. “Deze organisatie wilde plantaardig en biologisch eten bij het grote publiek promoten als een duurzaam alternatief voor vleesconsumptie. Aanvankelijk deed ze voor haar restaurants uitsluitend een beroep op vrijwilligers, vooral milieuactivisten. Maar al snel werden ook mensen die een zinvolle dagbesteding misten in de keuken en de zaal tewerkgesteld.”

Lekker GEC werkt vandaag samen met tijdelijke medewerkers van het Gentse OCMW en Compaan, een brugprojectorganisatie die schoolgaande jongeren die deeltijds aan de slag gaan vertrouwd maakt met de werkomgeving. “Die tewerkstelling verloopt de ene keer al wat vlotter dan de andere, maar de jongeren houden er altijd een leerrijke ervaring aan over.”

Ondernemersklik

Lekker GEC was lange tijd een vzw, maar in 2013 vormde de organisatie zich om tot een coöperatieve vennootschap met sociaal oogmerk. Die evolutie in de bedrijfsstructuur bleek broodnodig. “Het vzw-model lag niet meer in lijn met onze omzet”, legt Laura Bracke uit. “Bovendien wilden we als werknemers zelf het heft in handen nemen en tonen dat anders ondernemen mogelijk is.”

Aan het sociale DNA van Lekker GEC werd bij de omschakeling niet geraakt. “Het is niet omdat je plots ondernemer bent, dat alles alleen nog maar om winst draait. We willen net bewijzen dat je ook economisch actief kan zijn zonder geld als belangrijkste drijfveer te hebben.”

Dankzij het coöperatieve model voelt elke vaste medewerker zich vandaag nog meer betrokken. “Het is de bedoeling dat iedereen die een contract tekent bij ons vroeg of laat vennoot wordt. Dat zorgt echt voor een ‘ondernemersklik’ bij de werknemers. Ze denken dan niet alleen als werknemer na over het restaurant, maar ook als verantwoordelijke.”

Iedereen inspraak

Nog een voordeel van die nieuwe bedrijfsstructuur: het gaat er vandaag een pak democratischer aan toe bij Lekker GEC. Toen het restaurant nog een vzw was, nam de raad van bestuur zo goed als alle beslissingen. Vandaag hebben alle medewerkers inspraak als er knopen worden doorgehakt. “Iedereen staat nu op gelijke hoogte. We gebruiken daarvoor de methode van deep democracy, waarbij we voor elke beslissing samen gaan zitten om te overleggen. Daardoor begrijpen alle medewerkers waarom we als bedrijf bepaalde keuzes maken. Die geïnformeerdheid en betrokkenheid dragen zeker bij tot de arbeidsvreugde.”

Heeft die democratische beleidsvorm ook nadelen? “Jazeker”, lacht Laura Bracke. “Vergaderingen kunnen bij ons heel lang duren. Bij een ‘gewoon’ bedrijf hakt de baas de knoop door als er geen eenduidig oordeel uit de bus komt. Dat gebeurt niet bij ons.”

Ook wat er op de borden ligt, ziet er bij Lekker GEC zeer democratisch uit: sinds 2010 betaal je niet meer per schotel maar per gewicht. Ook mensen met een kleine honger – of een kleine portemonnee – kunnen dus terecht in het restaurant. “We merkten dat mensen hun bord vaak niet helemaal leegaten en we dus eten moesten weggooien. Daarom werken we nu met een buffet waarbij klanten betalen voor het gewicht dat ze opscheppen. Zo denken ze twee keer na voor ze hun bord volladen.”