Sociale tewerkstellingsonderneming (STO)

Een Sociale tewerkstellingsonderneming (STO) is een onderneming die zich voornamelijk richt op het bieden van werkgelegenheidskansen aan personen met een arbeidsbeperking binnen de sociale economie. Een STO:

• past op grotere schaal en met een specifieke sociale doelstelling individueel maatwerk toe;
• ontvangt ondersteuning in de vorm van individueel maatwerk;
• biedt hoogwaardige begeleiding op de werkvloer;
• streeft ernaar de talenten van zijn werknemers te benutten en hun vaardigheden te versterken om duurzame loopbanen te bevorderen.

De erkenning als sociale tewerkstellingsonderneming (STO) biedt verschillende voordelen. Het stelt ondernemingen in staat hun tewerkstellingsdoelstellingen duidelijk zichtbaar te maken voor diverse belanghebbenden, zoals het maatschappelijk middenveld, lokale overheden, VDAB en andere stakeholders.

Elke onderneming die aan de erkenningsvoorwaarden voldoet (aanvraagprocedure STO) of aantoont dat te kunnen doen (aanvraagprocedure startende STO) kan een aanvraag indienen.

Een sociale tewerkstellingsonderneming (STO) moet aan een aantal voorwaarden op organisatieniveau voldoen:

• ze voert doorlopend en recurrent activiteiten uit op het grondgebied van het Vlaamse Gewest;
• ze heeft tot doel werknemers met een afstand tot de arbeidsmarkt kwaliteitsvol te begeleiden en competentieversterkend in te schakelen met het oog op het verhogen van hun kansen op een duurzame loopbaan;
• ze stelt op jaarbasis op ondernemingsniveau minimaal 30% werknemers tewerk met werkondersteunende maatregelen zoals vermeld in artikel 11 tot en met 26 van het decreet van 14 januari 2022 over maatwerk bij individuele inschakeling;
• ze kent een beperking toe op het uitkeren van de winst in functie van haar sociale doelstellingen;
• de organisatie wordt erkend als kwaliteitsvol. Deze laatste voorwaarde vertaalt zich in een erkend kwaliteitslabel zoals bepaald in het decreet van 29 maart 2019 betreffende het kwaliteits- en registratiemodel van dienstverleners in het beleidsdomein Werk en Sociale Economie. 

Binnen het beleidsdomein Werk, Economie, Wetenschap, Innovatie en Sociale Economie (WEWIS) is het Kwaliteits- en registratiemodel WSE van toepassing. Dit wil zeggen dat (toekomstige) dienstverleners binnen dit beleidsdomein aan een aantal kwaliteitsvoorwaarden op organisatieniveau moeten voldoen en dat ze zich hiervoor registreren via het WSE-loket.

Meer info over de kwaliteitsvoorwaarden en de registratie vind je terug op: https://www.vlaanderen.be/kwaliteitsregistratie-wse.

Pas wanneer een onderneming beschikt over een geldige kwaliteitsregistratie, kan een erkenning als (startende) sociale tewerkstellingsonderneming aangevraagd worden.

Het decreet vereist dat minstens 30 % van het totale personeelsbestand personen omvat die werkondersteunende maatregelen in het kader van individueel maatwerk ontvangen. Personen die onder de overgangsmaatregelen vallen van de Vlaamse Ondersteuningspremie (VOP) naar individueel maatwerk, alsook personen die onder de overgangsmaatregel van Lokale Diensteneconomie (LDE) of maatwerkafdeling (MWA) naar individueel maatwerk vallen, worden meegeteld in dit percentage.

a) het sociale doel van de onderneming staat altijd voorop, sociale tewerkstellingsondernemingen mogen daarom jaarlijks maximaal 33% van de winst (zoals vastgelegd in code '9905' van de resultatenrekening) uitkeren aan aandeelhouders (code '694/7' in de resultatenrekening);

b) sociale tewerkstellingsondernemingen mogen maximaal 33% van de overgedragen winst (code '14' op de passiefzijde van de balans) uitkeren als tantièmes, dit is een vorm van winstuitkering aan bestuurders;

c) bij uittreding van aandeelhouders of gedeeltelijke terugkoop van aandelen mag de waarde die aan de aandelen wordt toegekend maximaal 33% hoger zijn dan de oorspronkelijke waarde;

d) als het sociale doel wordt opgeheven of de onderneming wordt ontbonden, moet ten minste 60% van het resterende vermogen na het afbetalen van schulden en het terugbetalen van aandeelhouders, worden besteed aan een doel dat zo dicht mogelijk bij het oorspronkelijke sociale doel van de onderneming ligt.

De aanvraag voor erkenning als sociale tewerkstellingsonderneming (STO), gebeurt a.d.h.v. een elektronisch aanvraagformulier dat in het WSE loket (https://loket.wse.vlaanderen.be/) ter beschikking wordt gesteld.

•   Als je onderneming voldoet aan al de erkenningsvoorwaarden, kies dan de tegel "Aanvraag tot erkenning als sociale tewerkstellingsonderneming".
•   Voldoet je onderneming nog niet aan de voorwaarde dat minstens 30% van de medewerkers personen met werkondersteunende maatregelen IMW moeten zijn, kies dan voor de tegel "Aanvraag tot erkenning als startende sociale tewerkstellingsonderneming" – waarbij gevraagd zal worden om een actieplan in te dienen.

Het departement beoordeelt binnen zeven dagen of de aanvraag ontvankelijk is.

Bij een onvolledige aanvraag krijgt de onderneming de kans om een nieuwe aanvraag in te dienen.

Binnen 45 dagen na de beslissing over de ontvankelijkheid onderzoekt het departement of de aanvraag aan alle voorwaarden voldoet. Indien nodig kan er extra informatie worden opgevraagd. Als de onderneming niet binnen 30 dagen reageert, kan de aanvraag als ongegrond worden verklaard.

De minister beslist op basis van het advies van het departement over de erkenning van de (startende) STO. De erkenning van een STO geldt voor onbepaalde tijd, terwijl die voor een startende STO eenmalig voor twee jaar geldt.

De aanvraag voor erkenning als sociale tewerkstellingsonderneming (STO), gebeurt a.d.h.v. een elektronisch aanvraagformulier dat in het WSE-loket ter beschikking wordt gesteld en bestaat uit de volgende onderdelen:

1. aantonen dat je onderneming beschikt over een actieve kwaliteitsregistratie;
2. een opgave van het aantal werknemers dat op de datum van de aanvraag werkzaam is in de onderneming;
3. een opgave van het totale aantal werknemers in de onderneming op de datum van de aanvraag;
4. de statuten van de onderneming, die aantonen dat de onderneming voldoet aan de erkenningsvoorwaarden zoals vastgelegd in het ondersteuningsdecreet.

De aanvraag als startende STO bevat dezelfde elementen als de aanvraag tot erkenning als STO, daarnaast vragen we om ook een actieplan in te dienen. Dit plan moet beschrijven hoe je binnen de vastgestelde termijn van twee jaar zal voldoen aan de voorwaarden van het decreet.

Bij de beoordeling van de aanvraag als startende STO zal het departement dit actieplan beoordelen aan de hand van de geformuleerde acties. Het departement kan bijkomende informatie opvragen of raadplegen die de haalbaarheid van deze acties kunnen beïnvloeden, bv. financiële draagkracht, mogelijkheid tot duurzame opschaling van de activiteiten, infrastructuur, ....

Een sociale tewerkstellingsonderneming (STO) voldoet op het moment van de aanvraag aan alle erkenningsvoorwaarden.

Een startende STO krijgt maximaal twee jaar de tijd om de specifieke voorwaarde op ondernemingsniveau te behalen: minstens 30% van de medewerkers moeten personen zijn met werkondersteunende maatregelen in het kader van individueel maatwerk. Hiervoor stelt je onderneming een actieplan op waarin wordt uitgelegd hoe je deze erkenningsvoorwaarde binnen twee jaar zal halen. Bij de start moet de onderneming wel al aan alle andere erkenningsvoorwaarden voldoen.

Let wel, ondernemingen met een uitdovend LDE- of MWA-label, die tot 31 december 2025 gebruik hebben gemaakt van het overgangslabel STO en na dat overgangsjaar, op 1 januari 2026, nog niet aan al de erkenningsvoorwaarden STO voldoen, kunnen een erkenning aanvragen als startende STO. Deze erkenning als startende STO is één jaar geldig.

Na het verlopen van één jaar met het overgangslabel STO én één jaar als startende STO moet de organisatie aan al de erkenningsvoorwaarden voldoen om als STO erkend te kunnen worden.